Nina kijkt de kamer in. Haar zoon Rico ligt al de hele ochtend op de bank. Ze ziet hem voor de tiende keer pluisjes uit zijn navel vissen. Hij knijpt zijn ogen tot spleetjes om haarscherp te checken of hij een pluisje te pakken heeft. Daarna veegt hij zijn vingers af aan een theedoek die naast hem op de bank ligt, kijkt nog een keer naar zijn vingers en pakt weerom de theedoek.
‘Kan jij even een schone handdoek voor me pakken, mam.’
‘Dat kan je best zelf. Ik ben je bediende niet.’ Nina loopt de keuken in.
‘Je staat nu vlak bij het handdoekenkastje. Kleine moeite toch.’
Nina verbijt haar opkomende ongenoegen. Ze pakt een handdoek, gooit het deurtje net iets te hard dicht en gooit de handdoek richting Rico.
‘Dank je mam.’
‘Graag gedaan jongen,’ zegt Nina met een brok in haar keel. Toch meent ze het, al is het tegen beter weten in. Ze weet hoe hij in elkaar zit en dat de wereld best ingewikkeld is voor hem. Ze kijkt naar de keukendeur, die als stille getuige herinnert aan een periode die gelukkig voorbij is. Het vulmiddel heeft zijn werk goed gedaan en met die dekkende verf zie je er bijna niets meer van.
‘Waarom kijk je weer naar die deur,’ roept Rico vanaf de bank.
‘Omdat ik blij ben dat het nu weer beter met je gaat, Rico. Daarom.’
‘Raar. Kijken naar iets ergs om je beter te voelen.’
‘Ik weet het, Rico. Ik ben ook een beetje raar.’ Nina lacht.
Rico lacht met haar mee. ‘Wat een geluk dat je dat zelf doorhebt.’ Rico draait met zijn wijsvinger weer een rondje in zijn navel en kijkt of hij nog een pluisje kan pakken.
‘Ik denk dat je navel ondertussen wel leeg is.’ Nina wacht in spanning af. Ze weet nooit hoe Rico reageert. Zijn stemming kan zomaar omslaan.
‘Misschien moet er een andere deur in.’ Rico staat op en loop naar zijn moeder. ‘Ik vind het geen fijne herinnering. Ik krijg soms nog hoofdpijn als ik er weer aan denk. Wat voelde ik me toen machteloos, zeg. Ik wil nooit meer in zo’n bedrijf werken.’ Rico legt het tafelkleed recht.
‘Dat snap ik jongen. Het was niets voor jou. Al die prikkels, hoge werkdruk en veeleisende verwachtingen.’
‘Ja echt, hè. Als ik een dag gewerkt had, lag ik daarna drie dagen in bed, niet normaal.’ Rico schuift de stoelen aan de keukentafel en meet met zijn elleboog of ze op gelijke afstand staan.
‘Toch zou het goed voor je zijn om weer iets te doen. Je hebt zoveel talenten.’
‘Ja, maar waar?’
‘Weet je. Ik ga even naar de supermarkt en als jij ondertussen gaat googelen dan drinken we straks samen een mok warme chocomelk met slagroom.’
Rico pakt zijn laptop. Hij is er bijna één mee. Zijn vingers dansen over het toetsenbord.
Nina haast zich door de supermarkt. Daar staat Henja. Nina kijkt met gespeelde aandacht in haar karretje en versnelt haar pas. Daar heb ik even geen zin in, denkt Nina. Altijd dat geklaag over haar kinderen en hoe ze op haar tenen moet lopen. Ze mag blij zijn, haar kinderen vertonen gewoon normaal pubergedrag, dat gaat weer over. Rico zal altijd autistisch blijven. De meeste mensen merken niets aan hem, hij is een is een mooie jongen om te zien, heel slim ook, hij haalde altijd goede cijfers op het VWO. Niemand ziet aan hem hoe onveilig hij zich voelt in deze wereld. Thuis gaat het goed, zolang de rest van zijn leven ook structuur heeft en hij niet wordt overvraagd.
Hij zit alweer enkele maanden thuis. Na het zoveelste bedrijf waar hij niet gezien wordt voor wie hij is. Hij kan nu eenmaal niet tegen hoge werkdruk en moeten presteren. Het zou fijn zijn als hij weer kan werken. Ook voor mij.
‘Kijk eens mam,’ roept Rico als hij hoort dat zijn moeder binnen komt.
‘Even de boodschappen uitpakken.’
‘Nee mam. Dit is echt belangrijk, moet je luisteren.’ Hij lacht breed als Nina de kamer binnenkomt.
‘Get Praut is dé dagbesteding om zinnig bezig te zijn met je dag en je computer,’ leest hij voor. Bij Get Praut maak je websites, beheer je social media en maak je promotiemateriaal voor echte klanten. In een ongedwongen sfeer. Niets moet en veel kan.’ Met een enorme blije kop kijkt hij naar zijn moeder. Nina kijkt over zijn schouder met hem mee naar de website van Get Praut.
‘Dit is echt geweldig. De oplossing zelfs! Heb je dat net gegoogeld?’
‘Ja, gaaf hè.’
‘Heel gaaf. Oh kijk, je moet ouder zijn dan 18 jaar en een PGB of ZIN hebben.’
‘Dat komt goed uit. Ik ben 19 en heb een PGB, toch?’ Rico klikt op een andere pagina. ‘Je mag er websites maken voor bedrijven en ook ander marketingmateriaal.’
‘Dat is echt helemaal jouw ding en misschien ook wel iets voor oom Theo. Hij wilde een website voor zijn wandeltochten.’
‘Hij heeft toch geen bedrijf.’
‘Dat maakt niet uit. Ze maken websites voor iedereen die wil.’ Nina loopt naar de keuken en giet de chocolademelk in de pan.
‘Zullen we meteen bellen?’
Nina kijkt verbaasd. Zo’n snelle actie. Dat is ze niet van hem gewend. Ze is al blij als hij überhaupt uit bed komt.
‘Ik denk dat het via de WMO gaat, Rico. Na de chocomelk zal ik eens bellen om te informeren.’
Rico voelt zich een beetje gespannen als hij samen met zijn moeder de Renault Kangoo tegenover de kerk in Westerhoven parkeert.
‘Dit stukje kan ik makkelijk op de fiets.’ Rico stapt uit de auto. ‘Hoever is het vanaf hier naar Riethoven?’
‘Zo’n drie kilometer. Als je over de Dorpstraat en de Heuvel fietst, ben je in tien minuten hier.’
Rico strijkt voor de zoveelste keer zijn wenkbrauwen glad. Dat doet hij altijd als hij andere mensen ontmoet.
Het is Bert die de deur opendoet.
‘Welkom, kom binnen.’ Het gezicht van Bert is open en vrolijk.
Rico kijkt naar rechts en ziet door het raam een groep jonge mensen zitten. Eén van hen komt hem bekend voor. Hij ziet bij iemand illustrator op het scherm staan.
‘Illustrator dat is gaaf, maar dat kan ik nog niet zo goed.’
‘Dat mag je hier allemaal leren.’ Bert straalt rust uit. ‘Kijk en dit is Henriette, maar we noemen haar altijd Jet.’ Jet steekt haar hand op en heet Rico welkom.
Rico kijkt zijn ogen uit tijdens de rondleiding en hij wordt rustig van alles wat Bert zegt.
Eigen tempo, tijd om je terug te trekken, geen druk, kijken naar wat je wel kan en leren wat nog niet lukt. Fouten maken mag en niets hoeft. De woorden van Bert klinken bij Rico als muziek in zijn oren.
Als een mevrouw hen koffie brengt, kijkt Rico van een afstand naar de groep. Er zit begeleiding bij, maar Rico kan niet zien wie dat zijn. Een jongen draait steeds een rondje met zijn nek. Niemand kijkt ervan op. Niemand zegt er iets van. Rico wrijft over zijn wenkbrauwen.
‘Zullen we een nieuwe deur gaan kopen,’ zegt Rico als ze weer in de auto zitten.
‘Nu?’ Nina kijkt met open mond naar Rico.
‘Ja, waarom niet. Ik heb er zo’n zin in om bij Get Praut te beginnen. En ik wil geen herinnering meer aan die andere bedrijven, ik wil een nieuwe start.’
Zonder twijfel rijdt Nina naar de bouwmarkt. Ze wil deze positieve ervaring vasthouden en beweegt met Rico mee.
Rico loopt rechtop door de bouwmarkt. Zonder aarzeling loopt hij naar de deuren. Nina kijkt ervan op dat Rico precies weet wat nodig is om de deur te plaatsen. Vol vertrouwen sjouwt hij de deur naar buiten en schuift hem de Renault Kangoo in.
‘Gas erop,’ lacht Rico.
Van een afstand kijkt Nina hoe Rico moeiteloos de scharnieren en paumelle in elkaar schuift.
‘Ik wist niet dat je dit allemaal kon, Rico.’
‘Natuurlijk kan ik dit.’ Rico kijkt naar zijn moeder en wrijft met de rand van zijn mouw onder zijn neus door.
‘Zo natuurlijk is dat niet. Ik vind het heel knap.’
Nina geniet ervan om te zien wat er allemaal voor talent in haar zoon zit en blijkbaar komt het er pas uit als hij zich goed voelt.
‘Zo, die zit. Mooi hè. Die oude deur kan meteen weg.’ Hij sjouwt de deur naar de schuur. ‘Zo, die hoef ik niet meer te zien.’
‘Fijn jongen. En wat fijn dat er bij Get Praut ook een deur voor je opengaat.’
‘Jazeker en dan zal ik eens laten zien wat ik allemaal kan.’